Peru Kültürü

Okyanus kıyısı boyunca yamaç paraşütü yapmak istiyorsanız ve gün batımını seyretmekten zevk alıyorsanız kesinlikle uğramanız gereken bir ülkeden bahsedeceğim şimdi sizlere. Inca, Amazon ve İspanyol kültürlerinden izler taşıyan Peru kültürüyle pek çok çeşitliliği bir arada barındırmakta. Bu zengin kültüre sahip ülke, domates ve patatesin ana vatanı, dünyada güneşin en son battığı yer, İnca medeniyetinin ev sahibi. Peru, Güney Amerika’nın batısında olup, kuzeyinde Ekvador ve Kolombiya, doğuda Brezilya, güneydoğuda Bolivya güneyinde ise Şili ile komşudur. Aynı zamanda güney sınırı boyunca tüm ihtişamıyla Büyük Okyanus uzanmaktadır.

İspanyolca’nın anadil olduğu bu ülkede özellikle yerlilerin konuştuğu Quechua, Aymara gibi dillerde var. Peruda en çok duyacağınız İspanyolca kalıp “no te preocupes” yani endişlenme, merak etme kalıbıdır. Eğer bir Peruludan birşey istediyseniz ve size “no te preocupes voy a hacerlo” (Endişenme onu yapıcam) diyorsa işte orda endişelenmeniz gerekir. Çünkü genellikle yapmayı unuturlar.

Peru özellikle Türk vatandaşları içinde  90 günü aşmamak kaydı ile vizeden muaf seyahat edebileceği bir ülkedir. Sizde sıcakkanlı insanların ülkesini ziyaret etmek, gün batımına karşı Miraflores sahilinde yürüyüş yapmak, envai çeşit meyvesinin tanıma bakmak istiyorsanız bu yazıyı okuduktan sonra çantanızı hazırlayabilirsiniz.

Başkent Lima

Lima’nın Tarihi

Peru’nun başkenti ve aynı zamanda en büyük şehri olan Lima Chillón, Rimac ve Lurin nehirleri arasında, dağlarla çevrili ve Pasifik Okyanusu’nun hemen yanında yer alan  800 kilometrekarelik çöle kurulmuş bir yerleşim yeri. Önceleri kabile kabile yaşayan Latin Amerika yerlileri 15. yüzyılda İnka Uygarlığının çatısı altında birleşirler. Daha sonra “Yeni Dünya”yı keşfetmek için yola çıkan Francisco Pizarro önderliğindeki kafile “180 adamla buraya tekrar gelip fetihe başlamış. Bu 180 adamla 10 ile 16 milyon nüfuslu Inkaları yenmiş ve “Ciudad de los Reyes” adını verdiği Lima’ya vali olmuş. 1600 yılların son çeyreğinde korsanlardan ve Pasifik Okyanusundan gelebilecek tehlikeler karşı şehir surlarla çevrilmiş. Fakat 1746 yılında bir depremle hem bu surlar hem de Callao Limanı yıkılmış. 1800’lü yılların başlarında İspanyollara karşı bağımsızlık savaşı veren Latin Amerika, 1820 yılında General José de San Martín’in özgürlük orduları Limayı denizden kuşatmış. Böylece İspanyollar da dağlara doğru kaçmak durumunda kalmıştır. Daha sonrasında Peru 1824 yılında bağımsızlığını kazanıyor. Peru Cumhuriyetiyle birlikte Lima da başkent oluyor. 1879 yılı Peru ve Şili arasında 4 yıl sürcek savaşın başlangıç tarihi oluyor. Savaştan sonra kendisini toparlamaya çalışan şehri 1940 yılında büyük bir deprem yerle bir etmiş.

Şehrin adı (Lima) nereden geliyor?

Eski metinlere göre Lima’ya yerliler Itchyma diyorlarmış. İnca uygarlığı’ndan önce bölgede yaşayan Limaq ismindeki bir kahin varmış. Limaq Quechua dilinde konuşan demektir. İspanyolların fethi sırasında bu kahininde evi yıkılmış ve kiliseye çevrilmiş. Fakat kahinin ismi bu bölgeye verilmiş.

Lima’da İklim ve Hava Sıcaklıkları

Bu şehirde iklimi Pasifik Okyanusu etkilemektedir. Normalde tropikal kuşakta ve çölde olan bu şehir daha sıcak olması gerekir fakat Pasifik okyanusu bu şehri serinletmeye yetiyor. Bundan dolayı da iki ana mevsim görülüyor. Bunlardan biri Aralık ve Nisan arasında yaşanan yaz mevsimi, diğeri Haziran – Ekim arasında yaşanan kış mevsimi. Diğer zamanlarda ise mevsim geçişleri yaşanmaktadır. Özellikle Pasifik Okyanusu’na sınır olan Miraflores’de ise hava çoğu zaman sisli olmakta.

Peru’nun Geçim Kaynağı

Perunun hem endüstriyel hem de finansal anlamdaki merkezi Lima. Okyanustan dolayı balıkçılıkta yaygın. İhracatı yapılan ürünler ise yağ, çelik, çinko, pamuk, gümüş, şeker ve kahvedir. Fakat ülkenin sosyo-ekonomik yapısında ciddi uçurumlar var. Zengini çok zengin fakiri de çok fakir. Ortalama 600$ altında maaşla geçinen nüfus ise %75 civarıdır.

Limada Ziyaret Edilecek Yerler

Okyanusun kenarındaki falezlerin üzerinde kurulmuş olan Limada gün doğumunu ve gün batımını izlemek mükemmel. Burası Aynı zamanda Peru’nun da Taksim’i diyebileceğimiz Miraflores’i. Bir yandan üzerinizden geçen yamaç  paraşütçüleri, bir yandan da enfes güzellikteki ve yeşillikteki parlarıyla muhteşem bir yer. Miraflores ve Barranco kıyılarını da kiralayacağınız bisikletlerle gezebilirsiniz.

Peru’nun en meşhur müzesi olan Museo Larco’yu ziyaret edebilirsiniz. Çok büyük olmayan bu müzede İnca Uygarlığı’ndan kalan kültürel miras sergileniyor.

Limayı ziyaretlerinizde unutmamanız gereken bir durum var. Turistseniz hırsızlara karşı her zaman tetikte olmalısınız. Özellikle Centro Lima ve Plaza de Mayor biraz daha dikkat edimesi gereken yerlerden.

Plaza de Arma ya da Plaza Mayor Lima’nın kalbi. Palacio Arzobispal  yani Başpiskoposluk Sarayı, Palacio del Gobierno yani Hükümet Sarayı, Palacio Municipal de Lima yani Belediye Sarayı ve Lima Katedrali bu meydandaki önemli birkaç tarihi yapı. Bu meydan engizisyon mahkemelerince yargılanıp suçlu bulunanların da ceza aldığı yer. Aynı zamanda bu meydanda boğa güreşleri de düzenlenirmiş. José de San Martín Peru’nun bağımsızlığını burada ilan etmiş. Eğer görkemli bir asker değişim töreni izlemek istiyorsanız 11.30 da Plaza Mayorda bulunan Palacio del Gobierno’nun yani Hükümet Sarayı’nın önünde yerinizi alın. Ortalama 40 dakika süren bu gösteride askeri bando uluslararası klasikleri çalarken meydandaki kilise çanları ritim tutuyor.

Lima Katedrali, Plaza Mayor’da, Başpiskoposluk Sarayı’nın hemen yanında bulunuyor. Pek çok kez deprem atlatmış olsa da ön cephesindeki süslü Barok özelliğini korumayı başarmış. Katedralin ana girişindeki şapelde Pizarro’nun kemikleri bulunuyor.

Palacio del Gobierno Peru Cumhurbaşkanı’nın konutu ve en önemli devlet kararlarının alındığı yönetim binasıdır. 1536 yılında başlayan kanlı bir geçmişi var bu hükümet binasının. Bu konağın bitirilmesine yakın Güney Amerikalı yerlilerden oluşan bir isyan ordusu şehri kuşatmış. Bu sarayı kale olarak kullanan Pizarro kuşatmacılar arasında Peru’yu beraber fethettiği silah arkadaşı Almagro’yu görmüş. Bu isyanda Pizarro Almagro’yı yakalatmış ve öldürtmüş. Fakat Almagro’nun oğlu bu kini devam ettirmiş. Almagro önderliğinde kendilerine “Pelerin Şövalyeleri” diyen bir grup asker “tirana ölüm” sloganları eşliğinde binaya girmiş. Pizarro’yu odasında öldürüp katedralin içine gömmüşler.

Eğer bisiklete binmek bu muhteşem manzarayı seyretmek için size yeterli gelmediyse o zaman falezlerde yamaç paraşütü yapın. Miraflores’te bulunan Parque de al Muralla yamaç paraşütünün merkezi. Bu muhteşem deneyimle Pasifik Okyanusu’nun maviliği, falezlerin ihtişamı ve Miraflores’in yeşilliği ayaklarınızın altında. Yamaç paraşütüyle muhteşem manzarayı izleyebiliyorsunuz.

Lima insanının vazgeçilmezi Pasifik Okyanusunda surf. Çocuklar çok küçük yaşlarda surf yapmayı öğreniyorlar. Okyanusun havası da tüm yıl boyunca surf için çok uygun.

Limayı ziyaret edip de Türk yemeğini özlerseniz, şehirde bulunan Türk mutfağı alternatifiniz olabilir. Limadaki Türk toprağını da ziyaret etmeyi unutmayın. Embajada de Turquia yani Türkiye Büyükelçiliğine mutlaka uğrayın. Aynı zamanda Okyanus kıyısındaki küçük bir parkta  bulunan Atatürk büstünü de ziyaret edebilirsiniz. 2013 Yılının Kasım ayında açılan, Limadaki Türk Parkı’nda bulunan, üzerinde “Paz en casa, Paz en el mundo” yani “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” yazan Atatürk büstü sizi heyecanlandırabilir. Lima’da sizi şaşırtacak bir diğer şey de hemen her yerde göreceğiniz, Türk banyosu olarak gösterilen “Baños Turcos” tabelaları.

Eğer hayvanları seviyorsanız ve Latin topraklarında çokça karşılaşacağınız papağanların muhteşemliğini görmek istiyorsanız hayvanat bahçesine gidebilirsiniz. San Miguel’de bulunan Parque de Las Leyendas’da sizi lamalar, alpacalar ve çeşit çeşit papağanlar karşılıyor olacak.

Suyun ihtişamını ve dansını görmek isterseniz yolunuzu Petit Thouars’da yer alan su parkı olarak bilinen Parque de las Aguas’a çevirin. Işığın ve suyun muhteşem uyumunu görebilmeniz içinde gece saat 10.30’a kadar açık olduğu için hava karardıktan sonra gitmenizi öneririm.

Parque de las Aguas

Parque de las Aguas’daki harika su oyunlarının bir örneğini bu videoda görebilirsiniz.