KÜBA KÜLTÜRÜ

60 yıllık devrim tarihi, enfes turkuazlıktaki denizi, şahane kumsalları, eski koloniyal binaları, film setleri gibi sokakları, her yerden gelen müzik sesi ve kimseyi umursamadan dans eden yerlileriyle Küba.

Küba insanıyla, mimarisiyle, tarihiyle, sokaklarıyla açık hava müzesi gibidir. Komünist düzenin ilk adresi olan Küba, Fidel ve Che’nin de efsaneleştiği yerdir. 1953’lerde bir avuç insanın Amerika’nında desteklediği bir hükümeti devirmesi ve Amerika’nın yanı başında kominist ülke kurması hem ülke insanını, hem ülkenin yapısını fazlasıyla etkilemiş. Sokaklarındaki o bohem hava da bundan kaynaklı. Bu durum ülkenin yapısını da ikiye bölmüş gibi. İlk grup hala devrimin esintileriyle yaşayan Küba’nın yerlileri, ikinci grup ise devrim ruhunu sonradan ve dışarıdan hissetmeye çalışan turistler. Zamanında Amerikayı mat eden yaşayan bir efsane olduğu için Küba insanı hala devrimin etkisiyle biraz dikbaşlıdır ve sizi yorar. Ayrıca Küba’ya gelmişseniz komünist düzenin getirisi olan uzun kuyruklara da hazırlıklı olun.

Tek yıldızlı bayrağı, kraliyet palmiyesi arması ve Bayamo marşı Küba’nın ulusal sembolleridir.

Casa de Particular – Küba’da Kiralık Evler

Fidel Castro’dan sonra koltuğa geçen komünist lider kardeşi Raul Castro ortalama aylık 30 dolar ile geçinmeye çalışan Küba’lılara evlerini pansiyon olarak işletebilme izni vermiş. Böylece ortaya casa de particularlar çıkmış. Casa de particular yani bizdeki pansiyon evler. Özellikle turistlerin çok ilgisini çeken bu evler insana, Kübalıların hayatlarını daha yakından tanıma olanağını sağlıyor. Bu pansiyon evler ile otellere göre ekonmiktir. Evini, odasını kiraladığınız kişiler size bir tur hizmeti sağlamıyor. Yani sizi gezdirmiyor. Fakat sorduğunuz her soruya da içtenlikle cevap veriyorlar.  Bu odaların büyük bir çoğunluğu kendine ait banyosu olan, temiz, en az 20 yıllık dekorasyonları olan, belirli bir ücret karşılığında çamaşırlarınızı yıkatabileceğiniz, kahvaltı ve akşam yemeği servisleri de olan yerler ama aile için kiralayabileceğiniz ev ve villa alternatifleri de bulunmaktadır.

Küba Halkı ve Para Birimi

Küba her ne kadar devrim anlamında adını duyurmuş olsa da ekonomik olarak sıkıntılı ülkelerden biri. Daha önce Küba da iki grubun yaşadığını belirtmiştik. Bunlardan bir grubu turistler, diğer grubu da Küba’lı yerliler. Hatta bu para birimini bile etkilemiştir. Ülkede yerlilerin kullandığı para birimi olan Peso yani CUP  ve tursitlerin kullandıkları para birimi olan Convertible Peso yani CUC var. Devlet ise ülke insanının herşeyinde söz sahibi. Ülkenin üretim araçlarının büyük bir kısmı devlet tarafından işletilir. Mesela hayvanınız varsa ya da tarımla tütünle uğraşıyorsanız, hayvanınızı istediğiniz zaman kesemezsiniz ya da tütününüzün sadece %10’u size ait. Devlet herşeyin üzerinde hak sahibi olduğu için sürekli devletten izin almak durumundasınız.  İmkanların sınırlı olduğu bu ülkede halkda birbirine muhtaç ve kendileri de bu durumun oldukça farkındalar. Ülke içinde ise turistlerle Küba’lıları ayıran tek şey para birimi de değil. Ülkede Küba’lıların giremediği bir sürü işletme bulunmaktadır. Kübalılar uzun yıllar süren yurt dışına seyahat yasakları da 2012 yılında kaldırılmış. Ülkede internet ciddi anlamda problem. İnternetin bulunduğu sokaklarda yan yana kümelenmiş insanları görebilirsiniz.

Küba, Komünist Rejim, Eğitim ve Tıp

Ülke insanının büyük bir çoğunluğu korkusundan rejim karşıtı hiçbir şey söylemezler. Fakat bu düşünmedikleri anlamına da gelmez. Ama ne olursa olsun ülke insanı Fidel Castro’ya ve Che Guevara’ya karşı ülkenin kurucusu olduklarını düşünerek sevgi duyarlar. Ayrıca belirtmeden geçmeyelim. Che Guevara Kübalı değil, Arjantinli ve hatta soyu İspanyol olan bir doktor. Ülkedeki komünist rejimin en önemli getirisi ise eğitim, barınma ve tıptır. 6 ve 16 yaş aralığında eğitim zorunlu ve eğitim kalitesi de azımsanmayacak derecede iyi. Devrim öncesine görede okuryazarlık oranı neredeyse milli seferberlikle birlikte iki katına çıkarılmıştır.  Küba’da her çocuğun yedi yaşına kadarki günlük 1 litre süt ihtiyacını da devlet karşılamaktadır. Tıp da saplık hizmetleri bedava ama bu hizmetler malesef ülkenin kendi imkanlarıyla sınırlıdır. Ülkede pirinç, et, süt, yumurta, tuz ve un gibi temel besinler devlet tarafından her ya belirli miktarda ücretsiz olarak verilir.

Küba’da Dini İnanç

Küba’nın anayasasında devletin dini ile ilgili herhangi bir madde yer almasa da ülkenin %60’ı Katolik, %5’i de Protestandır. Ayrıca Küba’da Santeria denilen bölgesel bir din ve ateizm de yaygındır.

Küba Mutfağı

Küba mutfağı da aslında klasik bir Latin mutfağı gibi. İster et, ister tavuk ister balık her yemeğin yanında pilav bulunur. Özellikle deniz mahsülleri ve meyve bu ülkede  çok lezzetli. Deniz mahsüllerinden en çok ıstakozu tüketirler. Meyveyle öğün geçirenlerdenseniz bu ülkede hiç aç kalmazsınız. Kokusu itibariyle biraz garip karşılayabileceğiniz papaya ve müthiş lezzeti olan avakado için bu ülke anavatandır. Ayrıca yumuşak içimiyle Küba kahvesi de oldukça lezzetlidir. Küba Espressosu ya da Cafe Cubano’ya (Espressonun şekerli hali) her yerde rastlayabilirsiniz.

Vinales’in geleneksel yemeği olan Cerdo Asado bir çeşit domuz çevirmedir. Ropa viaja da domates soslu kuzu eti yemeğidir. Bu yemekler genellikle kızartılmı yucca ve plantainle servis ediliyor. Yucca ilk yediğinizde biraz garipseyeceğiniz bir tür patates, plantainle ise muz kızartmasıdır. Fakat yemeye alışınca ikisinden de kolay kolay vazgeçemeyeceksiniz. Ayrıca Congri ya da Moros y Cristianos da dedikleri siyah fasulye, sarımsak, kekik, pirin ve defne yaprağı ile hazırlanan pilavda sofraların vazgeçilmezidir. Salsa Flamingo ve Salsa de Isla Bella gibi sosları da ünlüdür.  Küba’nın milli içeceği ise rom dedikleri bir tür içki. Rom ile yapılan pek çok kokteyllerde var. Mojito, Daiquiri, Cubanito ve Cuba Libre bunlardan bazılarıdır.

Burada aynı zamanda Küba’nın MC Donalds’ı olan El Ropido ile de çokça karşılaşacaksınız.

Karayiplerde Dalış Keyfi

Jardin de la Reina denilen bir takım adacıklarında, orman kenarındaki Maria la Gorda kasabasında, Playa Santa’da dalış keyfi yapabilirsiniz.

Küba Puro’su

Dünyaca ünlü olan Cohiba, Romeo y Julieta ve Montecristo puroları Küba topraklarında yetişen tütünle hazırlanmaktadır. Bu ünlü markaların hepsi Küba devletine aittir. Zaten Küba’da çiftçinin ürettiği tütünün %90’ını devlet almakta, geri kalanını ise çftçiye satma hakkı tanımaktadır. Çiftçi de bu %10 luk kısımla genellikle kimyasal işlem görmemiş puro yapıp gelen tursitlere satmaktadır. Ama üzülerek belirtmek isterim ki Markalı purolardan yurtdışına çıkartma hakkınız 25 tane. Markasız olanlardan daha fazla çıkartma hakkına sahipsiniz fakat değişen hava koşullarıyla birlikte ve işlem görmemiş olmasından dolayı çok çabuk bozuluyorlar.

Küba Festivalleri

Devrimin başlangıç günü kabul edilen 26 Temmuz ülkenin her yerinde Moncada Day etkinlikleri olarak kutlanır. Her yıl Ağustos ayında kutlanılan Havana Carnavalı’da gece ve gündüz süren etkinliklerle renkli yürüyüşlere sahne olur. Bir diğer önemli etkinlik ise Mart ayında gerçekleştirilen Havana Bienali’dir. Uluslararası Havana Bale Festivali, Havana Film Festivali, Havana Uluslararası Caz Festivali, Uluslararası Mutfak Festivali ve Varadero Müzik Festivali’de ülkede yapılan diğer önemli etkinliklerden bazılarıdır.

Küba’ya Nasıl Gidilir?

Maalesef Küba’ya gitmek isteyen ve bordo pasaporta sahip Türk vatandaşlarının vize almaları gerekmektedir. Fakat vize dediysek de gözünüz korkmasın. Küba vizesi pasaportun sayfalarına basılan bir vize değil, daha çok imzalı bir ülkeye giriş izni kağıdı ve bir gün içinde düzenlenebiliyor. Bu belge, vize sahibine Küba’ya tek girişli 30 gün kalma hakkı verir. Bu 30 güne ek olarak bir 30 gün daha uzatabilme hakkı bulunuyor.  Siyah, gri ve yeşil pasaport sahipleri ise 180 gün içerinde 90 günü geçmemek şartıyla Küba’ya vizesiz gidebiliyor. Ülke’nin uluslararası havaalanı Jose Marti’dir.